به گزارش سرشیر پژوهشگران ایرانی در مطالعه ای بر روی عصاره ی به لیمو دریافتند كه عصاره این گیاه می تواند به درمان دردهای عصبی یا نوروپاتیك كمك نماید.
به گزارش سرشیر به نقل از ایسنا، درد نوروپاتیك مزمن یا درد عصبی اغلب به دنبال صدمه به سیستم عصبی به وجود می آید. علت های مختلفی برای تولید این درد وجود دارد. درد نوروپاتیك با حس ناخوشایند گزگز و سوزش همراه است. از نشانه های مهم درد عصبی آلودینیا و هایپرآلژزیا هستند. آلودینیا احساس كردن درد در پاسخ به محرك هایی كه در حالت طبیعی درد تولید نمی كند، مانند لمس و هایپرآلژزیا احساس درد زیاد در برابر محرك هایی است كه درد كمی تولید می كنند. از آن جا كه درمان های فعلی اثربخشی كمی دارد و میزان زیادی درد را كاهش نمی دهند، تحقیقات بیشتری برای مسكن های جدید با اثرات جانبی كمتر مورد نیاز است.
گیاه به لیمو یا Lippia citriodora بومی آمریكای جنوبی است. از برگ این گیاه به دلیل رایحه لیمو مانند در انواع مختلف غذاها و چای استفاده می گردد. در گذشته به لیمو به صورت گسترده برای درمان بیماری های مختلف مانند تب، سردرد، عفونت های پوستی و مشكلات گوارشی استفاده شده است. همینطور به لیمو به خاطر اثرات ضد اسپاسمی، ضد تب و آرام بخش هم مورد استفاده بوده است.
«سلول های گلیال» در سیستم عصبی حفاظت كننده سلول های عصبی هستند و از بقا و فعالیت های نورونی حمایت می كنند. در سال های اخیر به نقش سلول های گلیال به خصوص میكروگلی ها و آستروگلی ها؛ در «درد نوروپاتیك» توجه بیشتری شده است. برخی داده ها نشان می دهند كه استرس اكسیداتیو و آپوپتوز (مرگ برنامه ریزی شده سلول)، در تولید و پیشرفت درد نوروپاتیك نقش دارند.
پژوهشگران دانشگاه های علوم پزشكی مشهد و سبزوار در مطالعه ای بر روی عصاره به لیمو تاثیر این گیاه را بر مدل صدمه فشاری مزمن درد نوروپاتیك مورد بررسی قرار دادند.
برای تولید درد نوروپاتیك در موش ها و مطالعه بر روی این نوع درد، از مدل «آسیب فشاری مزمن» استفاده می گردد. در مدل صدمه فشاری مزمن (CCI)، عصب سیاتیك را توسط جراحی تحت فشار قرار می دهند.
محققان در این آزمایش از 87 موش صحرایی نر بالغ استفاده كردند. موش های صحرایی به صورت تصادفی به گروه های زیر تقسیم شدند: گروه یك: حیوانات بدون دست كاری، گروه دو: حیوانات با صدمه فشاری مزمن تیمار شده با نرمال سالین (NS)، گروه سه یا گروه شم: حیوانات تحت عمل جراحی، بدون تحت فشار قرار دادن عصب سیاتیك (آسیب فشاری مزمن) و تیمار شده با نرمال سالین، گروه چهار: حیوانات با صدمه فشاری مزمن تیمار شده با گاباپنتین بعنوان داروی مرجع و گروه های پنج، شش و هفت: حیوانات با صدمه فشاری مزمن تیمار شده با عصاره اتانولی به لیمو (به ترتیب 50، 100 و 200 میلی گرم بر كیلوگرم) با دوز 1 میلی لیتر / كیلوگرم به مدت 14 روز.
در این مطالعه، اثر عصاره به لیمو بر پارامترهای رفتاری موش های صحرائی كه تحت جراحی صدمه فشاری مزمن (CCI) برای تولید درد نوروپاتیك قرار گرفته بودند، مورد بررسی قرار گرفت. همینطور با انجام آزمایش وسترن بلات در ایام سه، هفت و چهارده بعد از جراحی، تغییرات سطوح نخاعی فاكتورهای آپوپتوتیك، ماركرهای میكروگلی ها و آستروگلی ها بررسی شدند.
موش ها سه، پنج، هفت، 10 و چهارده روز بعد از تولید صدمه فشاری مزمن، علائم نوروپاتی مختلفی مثل افزایش حساسیت نسبت به درد (هایپرآلژزیای حرارتی) و حساسیت در برابر محرك های غیر مضر یا غیر دردناك (آلودینیای مكانیكی، آلودینیای سرد) نشان دادند. درمان با عصاره به لیمو به صورت قابل توجهی تغییرات رفتاری در رابطه با نوروپاتی را كاهش داد. همینطور پروتئین های Bax / Bcl-2 و Iba1 در حیوانات CCI تحت درمان با عصاره كاهش پیدا كرد.
نتایج این مطالعه نشان داد كه به لیمو می تواند گزینه مناسبی بعنوان درمان كمكی درد نوروپاتیك باشد و اثرات آنتی هایپرآلژزیایی (عدم افزایش حساسیت به محرك های دردزا) و آنتی آلودینیایی (عدم پاسخ دردناك به محرك بی خطر) عصاره اتانولی به لیمو را می توان حداقل، به صورت جزئی، به فعالیت های ضد آپوپتوزی و مهار میكروگلی ها نسبت داد.
نتایج این مطالعه كه در فصل نامه «یاخته» پژوهشگاه رویان به چاپ رسیده است، نشان داد كه فعال شدن میكروگلی ها و آپوپتوز با رفتارهای درد ارتباط دارد. پیشنهاد شده است كه اثرات ضد هایپرآلژزیایی و ضد آلودینیایی كه در عضاره به لیمو كشف شده است، ممكن است از برخی جهات در ارتباط با مهار فعالیت میكروگلی ها و مسیرهای آپوپتوزی باشد.